Intervisie
Leren van en met collega’s
Intervisie is een gestructureerde vorm van deskundigheidsbevordering waarbij professionals samen reflecteren op hun werkpraktijk. Door in kleine groepen werkgerelateerde vraagstukken te bespreken, vergroten deelnemers hun inzicht in hun eigen handelen en versterken zij hun professionele en persoonlijke ontwikkeling.
Intervisie draait om leren van elkaar – niet om beoordelen of controleren. Het helpt professionals hun eigen rol, opvattingen en keuzes beter te begrijpen, en draagt bij aan duurzame inzetbaarheid en collegiale samenwerking.
Het NIC stimuleert intervisie als onderdeel van de professionalisering van implementatieprofessionals in Nederland.
Wat is intervisie?
Volgens de meest gebruikte definitie is intervisie:
Een vorm van deskundigheidsbevordering waarbij professionals een beroep doen op hun collega’s of vakgenoten om inzicht te krijgen in werkgerelateerde vraagstukken, gericht op professionele ontwikkeling en persoonlijk functioneren.
Intervisie kan plaatsvinden binnen een organisatie of met deelnemers uit verschillende contexten. Sessies kunnen fysiek of digitaal worden gehouden, met of zonder begeleider.
Waarom intervisie?
Onderzoek en ervaringen uit de praktijk laten zien dat intervisie bijdraagt aan:
- Vergroting van reflectief vermogen en zelfinzicht
- Collegiale steun en herkenning van gedeelde uitdagingen
- Professionele groei en identiteitsontwikkeling
- Preventie van burn-out door reflectie en steun
- Kwaliteitsbevordering binnen organisaties
Intervisie helpt professionals niet alleen beter te worden in hun vak, maar ook in de manier waarop zij samenwerken, communiceren en omgaan met complexe situaties.
Samenstelling van de intervisiegroep
Een effectieve intervisiegroep bestaat optimaal uit 5 tot 8 deelnemers. Diversiteit in achtergrond, functie en persoonlijkheid zorgt voor rijke perspectieven, zolang er maar sprake is van veiligheid en vertrouwen. Groepen kunnen bestaan uit collega’s binnen één organisatie of uit professionals uit verschillende settings. Belangrijk is dat de groep gedurende langere tijd in dezelfde samenstelling bijeenkomt.
De fasen van intervisie
Hoewel er verschillende intervisiemodellen bestaan, doorlopen de meeste sessies dezelfde zeven fasen:
- Voorbereiding: kiezen of inbrengen van een casus
- Verheldering: toelichting door de inbrenger en vragen vanuit de groep
- Achtergrond: verdieping in context en beweegredenen
- Herwaardering: herformuleren van het vraagstuk
- Nieuwe aanpak: bedenken van alternatieven of oplossingen
- Reflectie: bespreken van wat men heeft geleerd
- Verslaglegging: vastleggen van inzichten en vervolgacties
Bij de elke nieuwe bijeenkomst wordt vaak teruggeblikt op het effect van eerdere inzichten.
Randvoorwaarden voor goede intervisie
Succesvolle intervisie vraagt om heldere afspraken en goede condities:
- Begeleiding
Een ervaren facilitator of begeleider vergroot de kwaliteit van het proces. - Vertrouwelijkheid en commitment
Intervisie werkt alleen als deelnemers zich veilig en betrokken voelen. - Locatie en tijd –
Fysieke bijeenkomsten hebben vaak meer diepgang, maar een combinatie met online sessies kan ook effectief zijn. - Feedback
Feedback wordt gegeven in de vorm van open, niet-oordelende vragen. Gebruik bijvoorbeeld de richtlijnen: Wees een OEN (Open, Eerlijk, Nieuwsgierig), gebruik LSD (Luisteren, Samenvatten, Doorvragen) en laat OMA thuis (Opinies, Meningen, Adviezen).
Methoden en modellen
Er zijn verschillende intervisiemethoden, zoals het 10-stappenmodel of het Roddelmodel. Elke methode helpt om de reflectie gestructureerd te laten verlopen en te voorkomen dat de bijeenkomst een vrijblijvend gesprek wordt. De groep kan per sessie een model kiezen of met één vaste methode werken.
Intervisie binnen en buiten opleidingen
Binnen de ISP-opleiding (ImplementatieSpecialist Programma) is intervisie een vast onderdeel van het curriculum. Deelnemers werken in kleine groepen, deels begeleid, en ervaren intervisie als waardevolle ondersteuning bij hun persoonlijke en professionele ontwikkeling.
Buiten de opleiding kan intervisie ook plaatsvinden via organisaties of professionele netwerken. Zo organiseert het Expertisenetwerk Implementatie leerbijeenkomsten die verwant zijn aan intervisie, gericht op kennisdeling en reflectie.
Internationale inzichten
Internationaal wordt intervisie vaak aangeduid als reflective practice of peer group reflection. Uit onderzoek blijkt dat reflectieve groepspraktijken wereldwijd bijdragen aan professionele groei, maar dat de uitvoering sterk varieert. Belangrijk is dat intervisie niet uiteindelijk wordt gezien als een formaliteit, maar een betekenisvolle leerervaring blijft die verdieping en zelfinzicht bevordert.
Links